In zijn tweejaarlijkse CFO Flash Survey onderzoekt EY Belgium hoezeer de finance functie bij financiële dienstverleners future fit is. 21 CFO’s, van respectievelijk 11 verzekeringsmaatschappijen en 10 banken, werden bevraagd en gaven inzichten in waar zij de prioriteiten leggen. Ook Sabine Wuiame, CFO bij verzekeringsmaatschappij AXA België. “Sectorspecifiek zijn we hard gefocust op de implementatie van IFRS17, maar we moeten ook de IT- en data legacy aanpakken en tegelijk onze focus leggen op performance.”
Het leven van de CFO kan zeer paradoxaal lijken. Terwijl ze, meer dan ooit, moet beschikken over een toekomstvisie wordt de CFO voortdurend getroffen door kortetermijnbewegingen. Resultaat: de CFO moet wendbaar zijn om snel op deze veranderingen te kunnen inspelen.
Uit de survey van EY blijkt dat de actuele prioriteiten van CFO’s in de Financial Services-sector groei, data analytics en, automatisering en een multi-skilled Finance workforce zijn. Behalve groei ligt de focus voor CFO’s van verzekeraars vooral bij de implementatie van IFRS17.
IFRS17
IFRS17 is de nieuwe internationale financiële rapporteringsstandaard voor verzekeringsmaatschappijen. Deze standaard bepaalt de accounting- en waarderingsregels van verzekeringscontracten zodat jaarverslagen wereldwijd beter vergelijkbaar zijn. “De standaard werd gepubliceerd in 2017 maar brengt heel wat complexiteit met zich mee”, zegt Katrien De Cauwer, EY-partner Actuarial en CFO Consulting. “De beslissingen omtrent methodologie en implementatie is iets waar verzekeraars tot een paar maanden geleden nog heel hard mee bezig waren.” Met IFRS17 kijken verzekeraars op een heel andere manier tegen de zaken aan. “Het vertrekpunt is de waarde van de business en niet meer puur de inkomsten”, zegt Sabine Wuiame, CFO van AXA België. “Hierdoor is het sturen van de resultaten veel moeilijker en is het niet zo eenvoudig om te anticiperen. De berekeningen zijn heel ingewikkeld en we beschikken nu ook over twee sets aan accounts. Eén voor de aandeelhouders en analisten en één, een statutaire, voor de verzekeringsnemers en de staat.”
“Daarnaast is IFRS17 ook procesmatig complex om te implementeren”, zegt De Cauwer. “De actuariële en financiële processen moeten op elkaar afgestemd worden zodat de IFRS17-cijfers vlot worden geproduceerd. De berekeningen zijn complex, er moeten actuariële modellen worden gebruikt, … Operationeel is het zwaar en momenteel verloopt het nog niet zoals het idealiter moet verlopen, op een efficiënte en waar mogelijk geautomatiseerde manier. En de manier waarop cijfers worden gepresenteerd is ook belangrijk. Welke KPI’s gaan we in de toekomst opvolgen? En hoe? Dit zijn vragen die nog openstaan bij veel verzekeraars.” Wuiame: “Ook de tools zijn anders en het past niet in de klassieke accounting. De berekening verschilt van Solvency II. En de data zijn nog belangrijker dan vroeger.”
Tijd voor technologie
“Opvallend is ook dat 80 procent van de verzekeraars de intentie toont om binnen de drie jaar te investeren in nieuwe technologieën in finance”, zegt Caroline Windels, huidig Executive Director bij EY Belgium en voormalig CFO bij AXA Partners. “Er is dus verandering op komst door de permanente staat van verandering die bedrijven zich eigen moeten maken. Denk maar aan ESG, onze macro-economische situatie, maar ook IFRS17. Finance moet worden uitgerust met tools en middelen zodat ze in real-time kan voldoen aan de verwachtingen van de business, de shareholder, de externe stakeholders en dat op een digitale en automatische manier. Investeren in technologieën staat dus lijnrecht op kop qua prioriteit voor verzekeraars. Het gaat vooral over investeringen in data visualisatie tools, automatisatie maar ook vervangen van legacy-systemen en implementatie van cloud based platformen.”
Dat geldt ook voor AXA België. “De finance functie is op dit vlak de laatste jaren ondergeïnvesteerd geweest”, vertelt Wuiame. “In finance zetten we nu wel een beweging in naar de cloud maar van oudsher wordt finance altijd een beetje vergeten als het komt op technologische investeringen. We moeten altijd zorgen dat de kosten onder controle zijn en dus kom je als CFO niet af met dure veranderingen. Je wil het voorbeeld geven maar daar betalen we nu wel een prijs voor. We zitten in een moeilijkheid om een antwoord te kunnen bieden op alle volatiliteit die nu speelt. Als we analyses vragen, moeten we in alle systemen zoeken. Het is echt tijd om serieus te beginnen investeren want eigenlijk zitten we in een bottleneck.”
Omgaan met change
“De CFO moet voortdurend kunnen anticiperen omdat alles net zoveel complexer wordt”, zegt Wuiame. “IFRS17 zorgt ervoor dat we op een heel andere manier moeten denken maar we moeten ook rekening moet houden met financiële markten die heel volatiel zijn en een hevige inflatie. We worden we continu getroffen door kortetermijnbeweigingen. Hierdoor kan je veel minder dan vroeger een plan uitzetten en gerust zijn. Je moet voortdurend denken aan plan a, plan b en plan c, en aan alle verschillende triggers die ervoor zorgen dat je alle volatiliteiten kan opvangen of de invloed ervan kan vermijden in functie van de eigen performance. En eigenlijk zijn we geformatteerd om alles zo voorzienbaar mogelijk te maken… Het huidig ondernemingsklimaat is dus wat tegenstrijdig met wat we altijd hebben gekend. We moeten continu omgaan met verandering. Dat is een serieuze maar boeiende challenge. We zitten voor het derde jaar naeen in een soort van stresstest. Finance moet snel reageren maar tegelijk ook de impact van alles begrijpen…
“Een derde prioriteit die daarbij aansluit is performance. Finance moet nog dichter bij de business staan. Silo’s kunnen niet meer, want teams moeten continu samenwerken met de business. Daarnaast moeten we ook strategisch meedenken. De finance-rol wordt zo overal geleidelijk geïmplementeerd. De rol is zeer transversaal. Tot slot is er ook een verjonging van de teams nodig. Algemeen zitten verzekeringsmaatschappijen met een verouderde populatie. We moeten hierop anticiperen en zorgen dat de kennis niet verloren gaat.”
Het belang van een multiskilled workforce mag niet onderschat worden. Het is één van de pijlers die ook naar voor komt in de CFO Flash Survey van EY. “In het licht van IFRS17 zijn de actuarial skills binnen finance belangrijker geworden. Met alle investeringsproducten die er waren, was dit een beetje verdwenen. We waren minder met modellen bezig en dit was vooral een risk managment problematiek. Ook communicatie en stakeholder management, zelfs voor jongere profielen, zijn essentieel. Over het algemeen kan ik wel tevreden zijn over de jonge profielen die we aanwerven. De jonge generatie moet natuurlijk leren wat verzekeringen zijn, maar ze is veel leniger dan wij. Ze kunnen veel sneller tussen topics schakelen en hebben meer toegang tot tools. Daarnaast hebben ze veel meer interesse om buiten hun domein te exploreren. Het neveneffect is dan hun mobiliteit. Na twee à drie jaar willen ze graag iets anders doen. Daardoor is er minder stabiliteit in de teams. Intern is er bijvoorbeeld een hoge mate van verloop maar dat geeft dan weer het voordeel dat een profiel over alles kan meespreken.”
In functie van de accounting skills is het volgens De Cauwer noodzakelijk dat actuarissen financekennis opbouwen, en omgekeerd, finance mensen actuarial skills. “Als de actuariële berekeningen buiten het finance departement gebeuren, is het belangrijk dat de actuarissen die deze berekeningen doen, echt begrijpen wat er gebeurt wanneer je assumpties aanpast”, duidt ze. “Wat gebeurt er dan op mijn balans, wat is de impact op mijn resultaat, … Dat zijn zaken waar een actuaris minder mee vertrouwd is. Ze waren al vertrouwd met het bekijken van de impact van waardering van technische voorzieningen op de balans vanuit Solvency II. Maar in Solvency II heb je geen concept van een P&L. Dat is voor hen dus nieuw. Finance professionals moeten zich dan weer inwerken in het begrijpen van de actuariële berekeningen. Ze moeten de berekening niet zelf kunnen uitvoeren maar wel inzicht hebben in hoe de berekeningen gebeuren. In dit opzicht moet de scope van beide functies worden verbreed.”
Datakwaliteit
Net als de bevraging in 2020 komt ook het topic van datakwaliteit uitvoerig naar de voorgrond in de Flash Survey. “In alle eerlijkheid dacht ik dat we hier veel verder in stonden”, licht Windels toe. “Dit resultaat wordt mede door IFRS17 en ESG beïnvloed, waar veel meer data nodig is en niet altijd beschikbaar is.” De Cauwer: “Er heerst veel meer onzekerheid over de datakwaliteit. Ook de non-financial reporting wakkert dit vuur aan. Die ESG-rapporteringsvereisten vragen plots een heel nieuw data die niet noodzakelijk al aanwezig zijn binnen de organisatie. Je ziet dat ESG vandaag bij tal van CFO’s nog niet binnen hun domein ligt, maar de verschuiving is op gang aan het komen.”
Wuiame: “Het is moeilijk om de datakwaliteit te garanderen omdat je over zoveel verschillende databronnen beschikt. Dit moeten wij zelf centraliseren en self-service maken. Er zijn zodanig veel KPI’s, ook in het licht van IFRS17, dat we niet genoeg tijd hebben om alles te reconciliëren. Het is zeker een uitdaging. Enerzijds door de legacy van alle bestaande systemen. Anderzijds heb je gewoon veel meer data nodig. Je hebt ook het GDPR-aspect dat speelt waardoor veel geanonimiseerd moet worden en finaal nog de veeleisendheid van de toezichthouder op vlak van documentatie en traceability. Alles formaliseren, is een zware taak. Gelukkig kunnen we een beroep doen op de groep, zij neemt bij grote projecten ook de lead. Ik maak me vooral zorgen dat kleinere maatschappijen, die hier vaak alleen voor staan, al deze veranderingen moeten realiseren.”