Tijdens de Young Finance Top in februari duidde Stijn Smet, Managing Director bij de Verhaert Innovation Academy, hoe finance kan omgaan met innoveren. Mindset, toolset en skillset waren de pilaren waarmee Smet zijn verhaal onderbouwde. “Het is een heel simpel model om te praten over wat nodig is om een innovator te zijn maar deze drie zaken kan je niet los van elkaar zien als je innovatie wil ondersteunen.”
Dat innoveren veel meer is dan een thema van R&D alleen, dat mag ook de finance functie ondertussen weten. “Iedereen in het bedrijf kan bijdragen aan innovatie, en er moet ook een bepaalde innovatiemindset in de organisatie aanwezig zijn”, zegt Smet. “Hoe kunnen we opportuniteiten oppikken, kansen vergroten en kneden, zodat het bedrijf finaal ideeën ook tot leven kan laten komen.” Het is echter niet voor iedereen eenvoudig om met innovatie om te gaan. Dat beseft Smet zelf ook.
“Zeker in finance”, stelt hij. “Ik merk vaak dat finance aan de zijlijn betrokken is om innovatietrajecten die in het bedrijf lopen te ondersteunen, waardoor het een zeer moeilijke oefening wordt. In een projectmanagementomgeving dan worden nieuwe projecten geïnitieerd met een projectfiche, tijdslijn, budget, KPI’s en deliverables. Bij innovatieprojecten is dat net heel moeilijk. Je weet in de eerste plaats niet altijd wat je precies wil ontwikkelen, maar je weet wel dat je er tijd wil insteken. Je weet ook niet hoeveel het zal kosten, want je hebt nog geen idee van wat je wil bouwen. Je denkt alleen: er zit iets in. Dergelijke ideeën zijn zeer moeilijk te begroten, en moeten eigenlijk op een volledig andere manier financieel worden gestuurd. Er gelden andere KPI’s, het budget zou eerder in schijfjes moeten worden vrijgegeven. Dat vraagt echter van de persoon die het analyseert een andere mindset in tegenstelling tot een waterfall project waar je op voorhand al hebt bepaald wat je gaat doen en dat hebt begroot.”
Hoe je innovatie financiert?
“Belangrijk is dat mensen in finance, accounting, controlling, …, met een andere bril kijken naar hoe je innovatie financiert. Dit is de belangrijkste boodschap aan de finance community. CFO’s moeten ook bewust zijn van de kansen naar cofinanciering. Naar subsidies toe denk ik dat er nog veel onderbenutte kansen zijn. Het Vlaams departement Economie, Wetenschap en Innovatie stelt vaak ook: we hebben graag meer dossiers, want het budget is er voor vrijgemaakt en wordt niet ten volle benut. Ik heb de indruk dat met die budgetten veel meer zou kunnen gebeuren.”
As-a-service
Naar welke innovaties wordt concreet gekeken? Zaken als AI, machine learning en process automation staan voor veel bedrijven nog maar in hun kinderschoenen. “We zien bijvoorbeeld dat de nood naar circulariteit groter wordt”, zegt Smet. “Hoe kan je grondstoffenkringlopen sluiten? Hoe kan je de waardeketen anders organiseren? Hoe kan je mensen via een ander businessmodel dezelfde dienstverlening aanbieden? Veel bedrijfsmodellen schakelen over naar het as-a-service-principe. Het is belangrijk dat ook finance hier de belangrijkste indicatoren kent. Daarnaast gaan bedrijven ook innovaties proberen te bereiken in een meer open- of ecosysteem. Vroeger probeerde elk bedrijf ‘slim’ te zijn en het volledig plaatje aan te bieden. Nu gaan bedrijven vaker zaken aanbieden in een netwerk of partnership, zodat ze nog sterker naar buiten kunnen komen.”
Model
Mindset, toolset en skillset. Het zijn de drie pijlers voor Smet die nodig zijn om een innovator te kunnen zijn. “Het begint met mindset”, vertelt hij. “Die kan men zelf in handen nemen maar kan ook vanuit een bedrijfscultuur worden gecreëerd. Is er ruimte om een gek idee op tafel te leggen? Is er ruimte om te verkennen met externe partners? Is er voldoende creativiteit om uit de box te denken? Wat skillset betreft: mensen die willen innoveren hebben nood aan kilometers op de teller. Ze moeten op zijn minst een idee hebben van wat de volgende stappen zijn van een product/dienst/proces. Om dit te faciliteren heb je finaal nood aan een toolset. Als je met een probleem zit, kan het helpen om volgens een bepaald kader, of via bepaalde vragen, het probleem te structureren of de volgende stap te duiden.”
“Op die manier rollen wij ook als Innovation Academy ons model uit. Daarna proberen we multidisciplinaire teams in te richten, in tegenstelling tot de meer sequentiële aanpak. Hoe meer sequentieel, hoe verder mensen verderop in de schakel af staan van de innovatie en hoe minder impact ze hebben op het ontwerp van de oplossing. Een multidisciplinair sprintteam waarbij alle competenties en profielen van bij de start gaan nadenken over de juiste oplossing, en niet alleen R&D, levert heel vaak een ander resultaat. De innovatie is robuuster omdat deze van bij de start van meerdere kanten is belicht. De mensen steken daarnaast hun schouders onder de oplossing omdat ze zelf deel hebben uitgemaakt van het ontwerpproces en zo het gevoel dat ze impact hebben op de keuzes die zijn gemaakt. Uit een survey die we recent deden bleek dat de innovatieteams binnen ons project op 24 onderdelen tot zelfs 50 procent meer tevreden was dan voor onze begeleiding. Hierdoor konden alle teams verdergaan met de innovatie en een substantieel budget bekomen om deze uit te rollen in de markt. We slagen er zo in om in een olievlekprincipe organisaties te ‘besmetten’ naar een drang voor innovatie.”
Biografie
Stijn Smet is Managing Director bij Verhaert Innovation Academy. Verhaert is een Europese pionier in het ontwikkelen van innovaties voor diverse sectoren. Het ondersteunt niet alleen de innovatieve ideeën van bedrijven maar ontwikkelt deze ook verder en industrialiseert ze. Smet leidt de Innovation Academy, een unit die zich focust in het opleiden van medewerkers om betere innovatoren te worden en ideeën te helpen realiseren. Op die manier probeert ze bedrijven zelfredzaam te maken om innovatievraagstukken aan te pakken, alsook een innovatiecultuur neer te zetten. Dit gebeurt via verschillende kanalen zoals e-learnings, face-to-face traningen, acceleratieprogramma’s en mentorships. Verhaert is één van de oudste productontwikkelaars in Europa en is ondertussen 53 jaar aan de slag. Het telt vandaag meer dan 350 medewerkers.