Thesaurie als businesspartner op de kaart gezet

Karen Van den Driessche: “Ik voel mij het best wanneer ik mee het verschil kan maken. Al moet je daartoe ook de ondersteuning en sponsoring van het hogere management genieten.”

Sinds de carve-out door CVC Capital Partners bij Unilever gaat Lipton als een onafhankelijke onderneming door het leven. Typerend voor zo’n scenario is de hoge schuldgraad. Om de cash en liquiditeit te beheren en te beheersen is een belangrijke rol weggelegd voor de thesaurieafdeling. Karen Van den Driessche schuwt grondige veranderingen niet om de verschillende werven onder handen te nemen. “Alles begint bij visibiliteit”, luidt het onomwonden.

Unilever, dat sinds 1972 eigenaar was van Lipton, verkocht zijn theedivisie met merken als Lipton, Pukka en PG Tips eind 2021 aan de Luxemburgse durfinvesteerder CVC Capital Partners. Aan de deal hing een verkoopsom van 4,5 miljard euro vast. Die carve-out resulteerde in een aparte dynamiek, zo stelde Karen Van den Driessche vast toen ze in mei 2024 als verantwoordelijke voor taks en thesaurie bij Lipton Teas and Infusions aan de slag ging. “Bij Lipton kwamen twee werelden samen. Enerzijds was er de voetafdruk van de mastodontstructuur van weleer, anderzijds heerste er de start-updynamiek van een jonge onderneming. Typerend voor zo’n start-upmentaliteit is dat iedereen vooruit wil, zonder afremming door de regels en cultuur van een grote onderneming. Dat maakte de context apart en uitdagend.”

Schuldenlast beheren

De aanstelling van Karen Van den Driessche paste binnen de intrede van een managementteam met verschillende nieuwe gezichten. “Voorheen leek thesaurie niet als een volwaardige businesspartner te tellen. Aangezien aan de instap van een private-equityinvesteerder haast inherent een hogere schuldenlast vastkleeft, zijn elementen als liquiditeitsbeheer en cashmanagement nochtans van vitaal belang. Terecht beschouwt het nieuwe management het wel als een prioriteit om na te gaan wat nodig was en is om onze schuldenlast te beheersen.”

Meteen legde Karen Van den Driessche de nodige fundamenten. “Visibiliteit op de cash- en schuldpositie zie ik als hét vertrekpunt van elke thesauriebenadering. Dat lijkt evident, maar blijkt in de praktijk niet altijd vanzelfsprekend. Wanneer een onderneming goed draait, is cash het minste van de zorgen. Pas wanneer de resultaten tegenvallen, dringt het besef door dat je de cashpositie nauwgezet moet monitoren. Bij Lipton analyseerde ik meteen het cashmanagementsysteem, de cashpools en de bankenstructuur. Ik stelde vast dat het ontbrak aan de nodige cashflowstatements, balansreviews en cashflowprognoses. Ik heb een actieve rol gespeeld in het opzetten van die structuren, in nauwe samenwerking met het hoofd Consolidatie en FP&A. Cashflowprognoses blijven evolueren en zijn nog niet perfect.”

S&OP en thesaurie

Een ander werkpunt was de relatie tussen de aan- en verkoopdivisie. “Wanneer sales aangaf een bepaald volume te zullen verkopen, kocht de aankoopafdeling die hoeveelheden meteen aan. In werkelijkheid bleek de verkoopafdeling die volumes wel eens te overschatten. We beschikten sowieso al over hoge voorraadniveaus. Die bevinden zich niet enkel in onze magazijnen, maar ook in schepen die zes weken onderweg zijn om thee uit Afrika of Argentinië naar Europa en Amerika te transporteren. Om onze voorraden te drukken en het werkkapitaal te stimuleren, hebben we de aankoopacties volledig losgekoppeld van de salesforecasts. Je kan het gerust beschouwen als de basis voor een geïntegreerd planningsproces van vraag en aanbod. Voordien was er van zo’n S&OP-cyclus nagenoeg geen sprake. Bij de beslissing om de levering van bepaalde producten terug te schroeven, vormden de bestaande contracten met de leveranciers wel een bijkomend werkpunt.”

Het mag duidelijk zijn dat Karen Van den Driessche tijdens haar eerste jaar bij Lipton al heel wat stenen heeft verlegd. “Ik voel mij het best wanneer ik mee het verschil kan maken. Al moet je daartoe ook de ondersteuning en sponsoring van het hogere management genieten. De CFO gaf bij mijn aanstelling mee dat hij zocht naar een treasurer die binnen de organisatie het belang van zaken als voorraadoptimalisatie en cashbeheer kon laten doordringen. Zo’n boodschap communiceer ik graag eerlijk en transparant: ‘We hebben x-miljoen euro openstaande intresten en ik beschik slechts over bedrag y. Als we op de huidige manier verder werken, geraken we er niet.’ Daarnaast wijs ik graag op laaghangend fruit”

Risicobeheer

Karen Van den Driessche buigt zich over het financieringsluik. “Factoring vormt een interessante piste. Wat de situatie enigszins bemoeilijkt, is dat Lipton na de carve-out niet beursgenoteerd is. Onze hogere schuldenlast werkt de bereidwilligheid van factoringaanbieders niet in de hand. Ik vind het daarom belangrijk om actief in dialoog te treden met ratingagentschappen, banken en verzekeraars.” Om dat lijvige takenpakket aan te pakken, beschikt Karen Van den Driessche over een thesaurieteam van vier medewerkers. Ze versterkten de rangen van Lipton kort voor en meteen na haar aanstelling. “Naast twee generalistische treasurers beschik ik over een assistant-treasurer en een thesaurie-controller. Die functie is erop gericht alle thesaurieacties correct in te boeken en de rapportering en visibiliteit te verzorgen.”

Risicomanagement behoort traditioneel tot het werkterrein van de treasurer. Bij Lipton zijn de risico’s in hoofdzaak gelinkt aan de hoge schuldgraad en de daaraan gekoppelde liquiditeitsrisico’s. “Wat betreft de wisselkoersrisico’s gebeurt het leeuwendeel van de verrichtingen in Amerikaanse dollar. De activiteiten in landen als Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Vietnam, Egypte en Turkije gaan gepaard met een grote volatiliteit en de nodige intrest en wisselkoersrisico’s.” Veel van de door Karen Van den Driessche vernoemde landen kunnen geen deel uitmaken van de cashpool. “Daar zoeken we andere oplossingen. Via leningen, royalty’s en dividenden proberen we de stromen naar de centrale entiteit te maximaliseren.”

Cashmarathontracker

Die intrestaftrekbaarheid vormt een belangrijke KPI voor de thesaurieafdeling, evenals de tax leakage, schuldratio’s, de intrestuitgaven, de cashconversiecyclus en de cashcentralisatie. Die prestatie-indicatoren genieten een nauwgezette opvolging. “Onze private-equitypartner staat heel dicht bij het dagelijkse management. Waar een raad van bestuur klassiek op kwartaalbasis rapporteert, gebeurt dat bij ons maandelijks. Wekelijks vindt er een cashcall plaats met de raad van bestuur. We zoomen dan onder meer in op onze cashmarathontracker: de opvolging van een verzameling van cashinitiatieven die we het voorbije jaar hebben geïdentificeerd. Ze wijzen op actiepunten als het terugschroeven van onze voorraadniveaus. Wekelijks delen we met de raad van bestuur de progressie van minstens onze tien grootste initiatieven. Met de CFO zit ik twee tot drie keer per week samen, zowel via formele als ad-hocmomenten.”

Karen Van den Driessche is bij Lipton niet alleen verantwoordelijk voor thesaurie, ze leidt ook het taksgebeuren in goede banen. “Beide disciplines zijn sterk aan elkaar gelinkt. Vanuit een bedrijfsperspectief primeren de managementaccounts, terwijl voor taks en thesaurie net de legale entiteiten centraal staan. De centralisatie door middel van cashpools kent ook een grote taksdimensie. Bij het aantrekken van externe financiering moet je dan weer beslissen aan welke entiteit je de externe schuld toewijst en welke impact dat heeft op de debt-to-equityratio of de verhouding tussen de totale schulden van een bedrijf en het eigen vermogen. Wanneer je een entiteit opzet wil je zo weinig mogelijk taks betalen, maar tegelijk over de nodige ruimte beschikken om binnen die entiteit gegenereerde cash te repatriëren. Je moet dus altijd de balans proberen te vinden tussen de optimale intrestaftrekbaarheid en kapitaalstructuur vanuit het taksperspectief, en de optimalisaties vanuit een werkkapitaaloogpunt.”

Thesaurie niet sexy?

De toekomstige uitdagingen binnen de thesaurieafdeling wijken volgens Karen Van den Driessche weinig af van die bij andere grote ondernemingen. “Veel hangt af van de schuldgraad. Hoe hoger die ratio, hoe crucialer de rol van de treasurer. Bij Lipton wil ik nog verder werk maken van heldere structuren. Los daarvan zie ik vooral gemene delers, zoals risicobeheer, visibiliteit, de dialoog met banken en het uitwerken van financieringsoplossingen. Een andere parallel is de samenstelling van een deskundig thesaurieteam. Bij gebrek aan een gerichte opleiding valt het niet altijd mee om mensen warm te maken voor de job. Thesaurie oogt weinig sexy, terwijl het nochtans een aantrekkelijke combinatie biedt van cijferanalyse, menselijke interactie en businessondersteuning. Tijdens mijn loopbaan heb ik altijd bewust voor thesaurierollen gekozen, omdat ze je toelaten om vooruit te kijken. Je wendt je financiële kennis aan om waarde voor een bedrijf te genereren. En dat is een mooie doelstelling, niet?” Karen Van den Driessche geeft mee dat ze zich het liefst omringt met medewerkers die de nodige drive etaleren en nieuws- en leergierig uit de hoek komen.

Ondanks haar drukke takenpakket is Karen Van den Driessche intussen al bijna negen jaar voorzitter van Ateb, de vereniging van Belgische treasurers. “Ik heb bij het begin van mijn thesaurieloopbaan met Ateb kennisgemaakt en vond het meteen waardevol om bij te leren van collega’s en thesauriepartners zoals banken, consultants en vendors. Als vicevoorzitter van de Europese treasurersfederatie EACT focus ik me ook op de Europese context. Veel regels zijn ontworpen met als doel de bankensector te reguleren, maar hebben uiteraard onrechtstreeks een grote impact op het bedrijfswezen. We willen onze stem laten horen en waar nodig weerwerk bieden. Een ander belangrijk luik is informatiedeling.”