Omdat verschillende stakeholders de druk opvoeren, zijn bedrijven wereldwijd steeds harder geconfronteerd met het stijgend belang van een transparante duurzaamheidsrapportering. Ook Belgische bedrijven zien Sustainability Reporting als groeiende prioriteit, maar er is werk aan de winkel. Er is veel ruimte voor verbetering terwijl EU-regularisatie om de hoek loert. “Een aantal bedrijven hebben al mooie stappen gezet maar de scope wordt nu vijf keer groter…”
CSRD, EU Taxonomie en SFDR. Dit zijn die drie nieuwkomers binnen het wetgevend kader die straks een doorslaggevende rol spelen in de transparantie en openheid van niet-financiële-, ondertussen duurzaamheidsrapportering genoemd. “Het grootste probleem vandaag is het gebrek aan uniformiteit om deze informatie te rapporteren”, zegt executive director Sophie Chirez. “Maar verandering is op komst, en die komt op heel korte termijn. De EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) ontwikkelt een nieuw framework om deze rapportering te stroomlijnen. Voornamelijk voor investeerders, maar natuurlijk ook voor de andere externe stakeholders. Dat is de grote verandering. De regularisatie van CSRD, EU Taxonomy en SFDR komen zeer snel onze richting uit. Die verplichten bedrijven om te rapporteren over hun duurzaamheidsdoelen en concrete acties op een uniforme manier.”
CSRD, EU Taxonomie en SFDR
De CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) zal wellicht de meest revolutionerende impact kennen. Het is de hernieuwde versie van de huidige NFRD (Non-Financial Reporting Directive), waarmee de Europese Commissie de kwaliteit van rapportering verbetert, en de scope van bedrijven (onder deze richtlijn) verbreedt. Zo gaat het toepassingsgebied van grote, beursgenoteerde bedrijven (in Europa) naar alle beursgenoteerde én alle grote bedrijven.
“De eerste deadline voor een compliant rapportering is 1 januari 2024”, zegt manager Julie Stuckens. “Deze bedrijven moeten dus uiterlijk 1 januari 2024 de omslag hebben gemaakt. “Naar alle verwachting zullen de lidstaten, die de wetgeving initiëren, het huidig voorstel en de uiteindelijke richtlijn algemeen overnemen. Het verschil kan zitten in kleine details, zoals de sancties. De CSRD zal eindelijk duidelijkheid brengen op vlak van duurzaamheidsrapportering, ook al is die nu nog niet finaal. We gaan naar een standaardisering op vlak van meetbaarheid, vergelijkbaarheid en controleerbaarheid." Het rapport wordt volledig geïntegreerd in het jaarverslag. “De duurzaamheidsinformatie valt er zo onder een limited assurance, die de geloofwaardigheid ervan zal verbeteren voor investeerders. De topics blijven voorlopig onveranderd. De focus ligt op sociaal, personeel, milieu, mensenrechten, anti-corruptie en anti-omkoping.”
Wie valt dan specifiek onder de CSRD? Alle bedrijven die genoteerd zijn op een Europese beurs, met uitzondering van de micro-ondernemingen, en bedrijven die voldoen aan minstens 2 van de volgende 3 criteria: 250 werknemers, meer dan 40 miljoen euro omzet en/of meer dan 20 miljoen euro op de balans. “Kleine en middelgrote beursgenoteerde ondernemingen hebben 3 jaar extra om compliant te zijn met deze regularisatie.”
De EU Taxonomie is dan weer een classificatiesysteem dat van toepassing is op specifieke economische activiteiten. Het brengt in kaart welke activiteiten al dan niet milieuvriendelijk zijn. Groene bedrijfsactiviteiten moeten substantieel bijdragen tot minstens één van de volgende 6 milieudoelstellingen: minder impact op klimaatveranderingen; aanpassing aan het veranderend klimaat; duurzaam gebruik en bescherming van water- en mariene bronnen; transitie naar circulaire economie, afvalpreventie en recyclage; uitstootpreventie en -controle; en bescherming van gezonde ecosystemen. Daarnaast mogen de economische activiteiten ook geen significante negatieve impact hebben op de andere 5 doelstellingen. Tot slot moeten ze een minimum aan sociale en bestuurlijke conformiteit vrijwaren. “Hier verbindt men drie KPI’s om de impact op duurzaamheid te meten”, duidt Stuckens. “Hoeveel procent van de omzet, capex en opex gaat naar duurzame activiteiten? Ook deze drie KPI’s komen terecht in het jaarverslag. Die hebben dezelfde specificaties als de KPI’s in CSRD.”
Tot slot vraagt de SFDR (Sustainable Finance Directive Regulation) de financiële markt en financiële adviesorganen om te rapporteren over de integratie van duurzaamheidsrisico’s en -impact in hun processen, en de terbeschikkingstelling van duurzaamheidsgerelateerde informatie met betrekking tot financiële producten.
Concurrentieel voordeel en verplichting
Elk van deze komt voort uit een algemene beweging binnen de EU Green Deal. “Eén van de doelstellingen voor de toekomst is het stimuleren van duurzame financiering/sustainable finance”, vertelt Stuckens. “En de tijd dringt… Hoe sneller je als bedrijf van start kan gaan, hoe meer opportuniteiten. Start liever gisteren dan vandaag.”
De baten voor het bedrijf zijn niet mis… “Enerzijds heb je een concurrentieel voordeel”, zegt Stuckens. “De ‘2021 EY Global Institutional Investor Survey’ toonde aan dat liefst 98 procent van de investeerders een formele of informele beoordeling doet van niet-financiële openheid. In 2013 was dat slechts 64 procent. De coronapandemie heeft daar nu andermaal een enorme acceleratie gebracht. De mate waarin een bedrijf is voorbereid op de ESG-risico’s, speelt een grote rol in het beslissingsproces van de investeerders en hun investeringspolitiek op lange termijn. Anderzijds is het bindend. Hoe sneller je van start gaat, hoe meer je hiervan de vruchten kan plukken. Dit biedt je ruimte om te accelereren op de gebieden die een uitdaging of opportuniteit vormen voor uw organisatie. En dat kan door in de eerste plaats een goede strategie te definiëren, een beleid te maken en ambities te formuleren. Pas in tweede instantie dienen bedrijven te focussen op monitoring en het opzetten van een robuust datacollectiesysteem. Het vraagt tijd en werk om een rapport te leveren van goede kwaliteit.” Er zijn heel wat KPI’s, zoals eerder aangehaald, waar bedrijven verplicht over zullen moeten rapporteren. Behalve een resem aan verplichte zaken, duidt Stuckens ook de noodzaak om een aantal prioriteiten te definiëren. “Het is belangrijk dat we de materiële impact globaal kennen en de grootste kansen voor bedrijven opsporen. We moeten topics bepalen die echt het verschil kunnen maken.”
Dat beaamt Chirez: “Het startpunt is inderdaad een strategiebepaling. We moeten bekijken of de organisatie voldoende zicht heeft op zijn prestaties en verbeterpunten. Daar zit echter vaak het probleem. Bedrijven willen zaken verbeteren en snel vooruitgaan maar weten niet wat het startpunt is. Een goed begrip hebben van de huidige voetafdruk bijvoorbeeld is heel belangrijk. Op basis daarvan kunnen we een aantal acties bepalen die dan het verschil maken op vlak van uitstoot, energiegebruik, circulaire economie, …” Een grote meerwaarde van EY is dat het verder kan kijken dan de pure blik op de onderneming. “Je moet loskomen van de silo’s en het bedrijf bekijken als één geheel”, zegt Stuckens. “Door in open dialoog te gaan, en dus breder dan de oorspronkelijke visie van het bedrijf, kunnen we de prioriteiten identificeren. Waar we vroeger enkel samenwerkten met een duurzaamheidsverantwoordelijke of preventieadviseur zien we nu de betrokkenheid van het bedrijf en de cruciale positie van de CEO en CFO.” Chirez: “Bedrijven zijn op zoek naar trends, naar hoe de sector en peers presteren. Op basis hiervan kunnen zij de verwachtingen van hun stakeholders beter begrijpen, materiële topics definiëren en een duidelijk actieplan opzetten. Onze job is om die best practices met hen te delen.”
Werk aan de winkel
Het hoeft geen betoog dat Sustainability Reporting straks een enorme impact heeft op onze bedrijven. Taxonomie zal de referentie worden bij investeerders, de CSRD brengt dan weer een standaardisering die broodnodig bleek. Stuckens: “Als jouw bedrijf een hoger percentage omzet heeft dat Taxonomie-aligned is, kan je een sterkere ESG-rating krijgen en uiteindelijk de betere keuze zijn in vergelijking met andere bedrijven. Hoe hoger je scoort en hoe sneller je dit kan aantonen, hoe interessanter je wordt voor investeerders. De EU Taxonomie is helemaal nieuw. De CSRD is een 2.0 versie van de NFRD. Een aantal bedrijven hebben al actie ondernomen maar het is nu tijd om een stapje verder te gaan. Er is nog werk aan de winkel, zowel voor grote organisaties als voor kmo’s die ook zullen volgen.”