Het Belgisch modehuis Xandres publiceerde eind 2021 een eerste duurzaamheidsrapport. Opmerkelijk: de ambities van aandeelhouder Damartex Group komen prominent aan bod maar Xandres slaagde er ook in om vanuit het eigen DNA doelstellingen en prioriteiten te leggen. CFO Jarno Devedeleer en Sustainability Manager Jasmien Wynants lichten toe.
Omzet: 25 mio euro; medewerkers: 110
Eind 2021 lanceerde Xandres zijn eerste duurzaamheidsrapport. Hoewel het Belgisch modehuis deel uitmaakt van Damartex Group, die als beursgenoteerde onderneming sinds 2016 niet-financiële informatie rapporteert, koos het om een eigen duurzaamheidstraject uit te tekenen en deze ook meteen als strategische pijler op te nemen. Een bewuste keuze voor CFO Jarno Devedeleer. “We zijn al langer bezig met de duurzaamheid van onze producten en de productieketen”, zegt hij. “Dat maakt het mogelijk om vanuit ons DNA zaken te gaan kiezen of prioriteren. Natuurlijk blijven we onderdeel van Damartex Group. En zij heeft voor duurzaamheid al eerder duidelijke, strategische pijlers geformuleerd. Vanuit groepsperspectief zijn er zo verschillende initiatieven bezig waardoor we worden geïnspireerd maar dat gebeurt evengoed omgekeerd.”
Mandaat op hoogste niveau
Om de duurzaamheidsambities waar te maken, werd begin 2021 een Sustainability Manager aangetrokken. Wynants voelde veel voor dit traject en de ambities van Xandres, waardoor de samenwerking snel succesvol werd opgestart. “We hebben ervoor gekozen om een eigen strategisch luik te bouwen op het al bestaande kader”, vertelt Wynants. “We hebben daarvoor concreet gekeken naar: wie is Xandres en wat is onze identiteit los van duurzaamheid? Zo kwamen we snel terecht bij kwaliteit, vakmanschap, lange levensduur, … Die zaken hebben we vertaald naar een eigen duurzaamheidsstrategie, we stelden eigen doelstellingen en maakten een eigen rapport. De groep is daarvoor een inspirator geweest maar we hebben vanuit Xandres de eigen krijtlijnen uitgezet. Zoiets moet ‘van binnenuit’ komen. Als dat niet het geval is, zit dit niet genoeg ingebakken in het bedrijf en is de kans te groot dat het onderwerp te snel naar de achtergrond verschuift. Dit alles is vertrokken vanuit het management, net daarom is er een apart mandaat aan gegeven.”
Zowel Devedeleer als Wynants benadrukken dat het duurzaamheidsrapport géén start is in het duurzaamheidstraject van Xandres maar wel een belangrijke fase om de organisatie bewust te maken van de keuzes, met de afweging tot people, planet en profit, die ze maakt. “Op vlak van CSR volgden we al zaken als CO2-uitstoot en plasticreductie op. Deze blijven bestaan maar we hebben onze eigenheid aan het rapport gegeven”, zegt Devedeleer. “Het duurzaamheidsrapport zorgt ervoor dat we onze concrete doelstellingen zichtbaar maken en dat de koppeling om ‘iets te doen’ niet meer vrijblijvend is. Dat is een fundamenteel verschil.”
Van code of conduct bij leveranciers…
“We weten dat er wetgevend tal van zaken op ons afkomen, zonder al een concreet idee te hebben van hoe alles er exact zal uitzien”, zegt Wynants. “En als je kijkt naar onze verschillende stakeholders zie je dat we vooral B2B-gewijs worden gestimuleerd om hier op in te zetten. Dat doen we in de eerste fase van onze duurzaamheidsstrategie bijvoorbeeld heel concreet naar onze leveranciers toe. We ontwikkelden een ‘kader voor duurzaam aankopen’ om een duidelijk houvast te hebben.” Belangrijk te vermelden is dat Xandres geen eigen productiesites runt maar wel met productiepartners samenwerkt. Daarvan is 40 procent gevestigd in Macedonië.
“Aan die productiepartners wordt vandaag gevraagd om een Code of Conduct te tekenen als eerste stap naar een verantwoorde keten. Die duidt dat er geen kinderarbeid, geen exhaustieve werkuren of oneerlijke werkomstandigheden zijn. De Code of Conduct is een belofte van hen naar ons toe, en is gebaseerd op de algemene principes van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Stap twee was het opleiden van ons aankoopteam zodat zij over de juiste informatie zouden beschikken zodat ze kritische vragen kunnen stellen aan leveranciers, over de juiste templates beschikken, … Daar zijn we vorig jaar mee gestart en breiden we nu geleidelijk verder uit door ons design- en aankoopteam op te leiden aan de Sustainable Fashion Academy.”
… Naar sustainable auditing
Wynants: “Als je wil valideren wat er gebeurt binnen de productiesites heb je dit nodig. Dit is een target die enerzijds door de groep werd bepaald maar waar we ook zelf aan bijdragen door auditrapporten op te vragen én te laten uitvoeren bij een aantal van onze strategische partners. Daarom zijn we aangesloten bij ICS (Initiative for Compliance and Sustainability). We hebben ondertussen twee van onze voornaamste productiepartners laten auditen en die kregen beide een goede score.”
Devedeleer vult aan: “Het is natuurlijk niet omdat er dan een officieel attest is bekomen, dat de kous af is voor ons. Het is belangrijk dat we een langetermijnrelatie met de producent opbouwen. Dat gaat in de eerste plaats over vertrouwen en het brengen van kwaliteit, maar ook over duurzaamheid. We mogen niet vergeten dat een audit een momentopname is. Voor ons is het zaak dat onze leveranciers permanent goed scoren.” De audits gaan gepaard met Corrective Action Plans. “Het is belangrijk dat er continuous improvement is”, stelt Wynants. “Na iedere audit zullen er werkpunten zijn en dan is het nodig om in gesprek te gaan met elkaar en goed op te volgen.” Devedeleer ziet dit vanuit finance als een bijkomende dimensie in de onderhandelingen met leveranciers. “Het wordt één van de evaluatiecriteria waardoor we een stuk meer objectiviteit krijgen over de leverancier”, vertelt hij. “Daarvoor hebben we trouwens ook ons ERP-systeem aangepast omdat er best veel administratie voor het aankoopteam bijkomt.”
CFO als realist
CFO Devedeleer zelf is hoofdzakelijk betrokken in het strategisch traject voor een meer duurzame onderneming. “Ons team komt vooral aan bod ter ondersteuning van de rapportering en het zetten van de juiste KPI’s”, zegt hij. “Als CFO moet ik dan zelf tussenkomen in de afweging tussen planet, people, en profit. Soms moet je ook keuzes doorduwen als ons resultaat bepaalde ambities niet kan dragen. Natuurlijk willen we naar een zo duurzaam mogelijk verhaal gaan, en dan kunnen we ons bijvoorbeeld vragen stellen over de productie van onze kledij in het buitenland… Maar alleen al op vlak van kostenefficiëntie bestaat daar geen twijfel over. Laat staan de kennis die er ondertussen zit en de specialisatie, alsook de aanvoer van de grondstoffen. Je zou de hele keten meteen opnieuw in kaart moeten brengen. Daarnaast word je vanuit fiscale insteek of douaneproblematieken soms gedwongen om bepaalde flows te volgen. Daarnaast moet ik natuurlijk zorgen dat er middelen vrij komen, want dit traject heeft wel degelijk een bepaalde kostprijs. Een meerkost. Die oefening moet je als organisatie kunnen en durven opzetten. Reken je alles door naar de klant als je alleen nog milieuvriendelijke stoffen wil? En hoe financieren we dit alles? Uiteindelijk is dit een klassieke oefening die gewoon bij onze rol hoort…"
"Wanneer we kiezen om niet mee te doen aan acties als Black Friday maar resoluut en permanent kiezen voor Green Friday (tegenbeweging voor de koopwoede op Black Friday, en een actie tegen de overconsumptie en impact op het milieu, red.), heeft dit een financiële terugslag. Toch zien we dit als een zeer positief verhaal waar we heel bewust voor kiezen. Dit is een voorbeeld waar we niet enkel kijken vanuit financiële criteria, maar duurzaamheid duidelijk mee in de mix nemen…”
“Systeem in vraag durven stellen”
Over de usual suspect in sustainability, ecologie, is Wynants heel duidelijk. “Voor duurzame mode moeten we eigenlijk het hele systeem in vraag durven stellen. Zowat een derde van de ecologische impact van een kledingstuk ligt immers bij de consumenten. We moeten stelselmatig de levensduur verlengen zodat je uit het fast fashion-systeem treedt. Duurzaamheid is meer dan ecologie. Als je een T-shirt uit biokatoen koopt en slechts drie keer draagt voor je het weggooit, had je dan niet beter een niet-biokatoen exemplaar gekocht dat je een veelvoud daarvan aandoet? We zien daar ook een rol voor onszelf als merk. We moeten onze klanten meekrijgen in deze denkwijze. Voor die sensibilisering vallen we onder andere terug op een Repair & Care-programma om mensen tips te geven over onderhoud, over het wassen en strijken van het artikel, maar ook bijvoorbeeld als er een gaatje in de kledij zit om die te laten verstellen. Xandres is trouwens één van de weinige merken waar je levenslang een gratis herstel hebt. Ook dat is vanuit het DNA van de onderneming gekomen: we staan voor kwaliteit en lange levensduur en daar willen we ver in gaan.”
Devedeleer: “Dat is een pure kost maar daarvoor laten we het natuurlijk niet. Het is belangrijk dat de levenscyclus van het stuk zo veel mogelijk wordt benut. In onze flagshipstore in Antwerpen testen we op dit moment ook een applicatie waarbij onze verkoopsters de kledinghistoriek van de consumenten zien en hen kunnen helpen bij de keuze van een artikel. Als er combinatiemogelijkheden zijn met een artikel dat al in de kast hangt van de consument, dan willen we dat advies geven. Op die manier gaan we tegen pure consumptie in maar dragen we ook bij aan de verlenging van de levenscyclus van een kledingstuk.”
Tot slot gaat Xandres ook doelbewust partnerships aan om meer duurzame kleding in de winkels binnen te brengen. “We geloven in samenwerkingen en die zoeken we dus op verschillende niveaus”, vertelt Wynants. “We zetelen sinds 2018 in het Close-The-Loop-netwerk van Vlaanderen Circulair & Flanders DC, waar we op vlak van duurzaamheid samenwerken met andere Belgische kmo’s. We laten ons inspireren door bedrijven die bijvoorbeeld vanuit een principe van circulaire economie hun ondernemersverhaal zijn gestart. Op die manier hopen we ook een verdere impact te hebben en andere te inspireren want voor de duidelijkheid: we zijn geen ecomerk. Dat wil echter niet zeggen dat we het niet jaar na jaar beter kunnen doen. Zo zetten we concrete doelstellingen wat betreft de stijging van het gebruik van materialen met een lagere milieu-impact en zetten we collabs op waar we uit kunnen leren. Zo hebben we momenteel bijvoorbeeld een samenwerking met Raramuri, een Belgisch sandalenmerk dat aan de slag is gegaan met onze reststoffen en die in sociaal tewerkstellingsatelier tot nieuwe producten laat ontwikkelen. Wij leren er niet alleen zelf uit, we geven op deze manier ook een klein, onbekend merk de kans om onze doelgroep aan te spreken en er bekendheid bij te verwerven. Ook op die manier proberen we een impact te hebben.”
Over Xandres
Xandres NV is een Belgisch modebedrijf met een rijke geschiedenis in productie van kwaliteitskleding voor dames van maat 34 tot 56. In 2016 nam de Franse Damartex Group de activiteiten van Xandres over.
Over ICS
ICS is een internationaal sectorinitiatief om de werkomstandigheden doorheen de supply chain van retailers en merken te verbeteren. Het bestaat uit meer dan 65 multinationals uit de textiel-, retail-, schoenen-, elektronica- en meubelsector. De leden werken samen met dezelfde tools om audits wederkerig te maken waardoor ze de ‘audit-moeheid’ tegengaan, kennis en best practices delen. De audits zelf worden uitgevoerd door ICS-geaccrediteerde auditbedrijven maar brengen geen specifieke certificaten of labels. De leden delen wel dezelfde regels wanneer kritische niet-conformiteiten worden geïdentificeerd. Het grote deel van de ICS-audits zijn deels of helemaal niet aangekondigd. Wynants: “Onze audits verbinden aan ICS is een engagement dat we aangaan. We weten niet in welke mate deze audit, één van de verplichte audits zal worden voor de textielsector en de duurzaamheidsrapportering. Het is moeilijk in te schatten maar hiermee krijgen we wel coherentie met de verwachtingen van de groep.”
Biografieën
JARNO DEVEDELEER is CFO bij Xandres sinds 2019. Hij startte zijn carrière bij EY en zat achtereenvolgens in verschillende finance-rollen, bij Kinepolis, CDK Global, alsook één operationele rol Colruyt Group. Bij Colruyt Group vertoefde hij het grootste deel van zijn loopbaan, ruim 9 jaar.
JASMIEN WYNANTS werd Sustainability Manager bij Xandres op 1 april 2021. Daarvoor was ze 8 jaar aan de slag bij Flandres District of Creativity. Wynants draagt eveneens de titel van Circulair Fashion Mentor bij de Circular Economy Club, het internationale netwerk van professionals circulaire economie.